Alle creatieve projecten die gesteund zijn met gelden uit de derde fase van het Steunfonds Rechtensector zijn inmiddels afgerond. Via de zes deelnemende collectieve beheersorganisaties – BumaStemra, Sena, Pictoright, NORMA, Lira en VEVAM – en hun fondsen voor sociale, culturele en educatieve projecten zijn met de steun van OCW circa achttienduizend makers en uitvoerende kunstenaars bereikt. Dit keer was er bij alle deelfondsen extra aandacht voor jonge, startende makers.
Positieve balans
De Federatie Auteursrechtbelangen heeft in 2020 tijdens de Coronacrisis het Steunfonds Rechtensector opgericht om creatieve makers te helpen nieuwe werken te blijven maken te midden van alle beperkende maatregelen die toen golden en een desastreuze uitwerking hadden op de creatieve en culturele sector. Na twee eerdere subsidierondes, die in de evaluatie als zeer effectief zijn beoordeeld, heeft de minister van OCW in april 2022 opnieuw een bedrag van 10 miljoen euro beschikbaar gesteld aan het Steunfonds Rechtensector.
Het bestuur van de Federatie Auteursrechtbelangen was verantwoordelijk voor de verdeling van verleende subsidie over de deelnemende collectieve beheersorganisaties;
VOI©E heeft zorg gedragen voor de uitvoering. De deelnemende CBO’s hebben samen met hun fondsen voor sociale, culturele en educatieve projecten hun door het ministerie vooraf goedgekeurde activiteitenplannen inmiddels uitgevoerd.
Afgelopen week is de verantwoording over de bestedingen bij het ministerie ingediend en kan de balans worden opgemaakt. Met de drie fases van het Steunfonds was in totaal 30 miljoen euro gemoeid, waarvan 25 miljoen cultuursubsidie van OCW. Tegen relatief lage kosten is, dankzij de deelnemende collectieve beheersorganisaties en hun fondsen, het geld direct ten goede gekomen aan meer dan 40.000 makers en uitvoerende kunstenaars.
BumaStemra
Het grootste deel van de circa 3 miljoen euro die in Fase III aan BumaStemra is toegekend is besteed aan een derde tranche van het Investeringsfonds Muziek, dat werkbijdragen verstrekt aan makers van muziek ten behoeve van het creëren van nieuw muzikaal werk. Buma heeft hieraan zelf ook een bijdrage toegevoegd vanuit het eigen Noodfonds Muziek, waardoor het totale bereik van het investeringsfonds op circa 2.400 makers kwam. Daarnaast is via het Buma Cultuur-platform ‘De Muzikantendag’ een bedrag beschikbaar gesteld aan specifiek jonge makers (muzikanten die hun eigen nummers schrijven) om ze te ondersteunen bij de creatie, vastlegging en/of uitvoering van nieuw werk. Hiermee zijn naar schatting 600 muziekmakers gesteund.
Verder heeft Buma via de regeling New Music Files Now 20 nieuwe eigentijdse composities van 20 Nederlandse componisten plus de audiovisuele productie daarvan kunnen steunen. Voorwaarde daarbij was fair practice honorering van het werk van alle betrokken freelancers. De regeling werd ruim driemaal overvraagd, wat het succes van de regeling tekende maar ook de nood in de sector. Dankzij aanvullende bijdragen vanuit het Cultuurfonds en Buma Cultuur konden nog eens 26 extra projecten worden gehonoreerd.
Sena
Sena heeft in Fase III 680.000 euro besteed aan drie regelingen, waarmee in totaal rond de 2.600 professionele musici zijn bereikt.
Het grootste deel werd toegekend via het Nationaal Podium Plan (NPP), dat een fundamentele bijdrage wil leveren aan de Nederlandse muziekcultuur door kleine essentiële podia met een pop-, jazz- en wereldmuziekprogrammering te verstevigen en te verduurzamen voor zowel het publiek als voor de musici. Hierbij wil het NPP stimuleren dat professionele musici een eerlijke betaling kunnen ontvangen voor hun prestaties (volgens Fair Pay maatstaven). Op die manier zijn ruim 1.400 projecten/concerten gesteund.
Daarnaast heeft Sena een live streaming event van het Nationaal Jeugd Jazz Orkest gesteund. Het NJJO werkt volgens het meester-gezel principe waarbij gerenommeerde (jazz)musici jonge talenten begeleiden en de kneepjes van het vak leren in de concertpraktijk. Tijdens het event deelden jonge toptalenten het podium met bekende muzikanten, wat een extra impuls betekende voor hun verdere ontwikkeling.
Ook zijn aan vier festivals/concerten bedragen beschikbaar gesteld zodat professionele musici hun muziekproducties, die met behulp van het Sena Muziekproductiefonds tot stand zijn gekomen, konden presenteren aan het publiek.
Pictoright
Pictoright heeft 1.660.000 euro verdeeld in twee onderdelen met elk een eigen doelstelling. Het overgrote deel (90%) is bestemd voor het ondersteunen van activiteiten die de productie binnen het beroepsveld van visuele makers in Nederland (illustratoren, beeldend kunstenaars, ontwerpers, fotografen, architecten en andere beeldmakers) versterken. Werkbijdragen werden toegekend aan twee categorieën makers: enerzijds makers die al een beroepspraktijk hadden en anderzijds jonge makers die zijn afgestudeerd na 2017.
Het restant is beschikbaar gesteld aan de tweede doelstelling: de infrastructuur van de disciplines versterken en stimuleren door projecten te steunen van door Pictoright erkende beroepsorganisaties (BNO, DuPho, NVF, Kunstenbond, Platform BK, BOK en BBK) ten behoeve van makers in de sectoren ontwerp, illustratie, fotografie en beeldende kunst die getroffen zijn door de coronacrisis.
Naar schatting zijn via deze twee regelingen rond de 3.900 professionele beeldmakers bereikt.
NORMA
In de derde fase van het Steunfonds is extra steun toebedeeld aan de door NORMA vertegenwoordigende uitvoerende kunstenaars die door de sluiting van podia en het weer moeizaam op gang komen na de lock down zwaar waren getroffen. NORMA kreeg 2.826.000 euro toegekend. NORMA heeft via het NORMA Boosterfonds ruim 1.500 projecten (waarmee naar schatting 6.000 professionele uitvoerende kunstenaars zijn bereikt) kunnen steunen door een extra financiële bijdrage voor toekomstige uitvoeringen toe te kennen. Hiermee konden gerelateerde kosten als (extra) repetities, reiskosten, zelfstudie of promotie van shows worden betaald. Het fonds stond open voor professionele uitvoerende kunstenaars die werkzaam zijn als (stem)acteur of aanverwante disciplines (poppenspeler, danser, cabaretier etc.).
Pas afgestudeerde uitvoerende kunstenaars (lichting 2018-2021) of startende autodidacten konden een bijdrage aanvragen bij het NORMA Starters Fonds. Nieuwe makers konden een beurs krijgen voor het maken en/of uitvoeren op alternatieve locatie van een eigen productie, mede ingegeven door de situatie dat er tijdens de coronatijd voor starters in het reguliere circuit nauwelijks plek was. Hiermee zijn naar schatting 1.600 uitvoerende kunstenaars bereikt.
Lira
Lira heeft in Fase III met ruim 1 miljoen euro zelfstandige professionele tekstauteurs gesteund via een drietal regelingen. Via de Stichting Steunfonds Auteurs zijn gelden beschikbaar gesteld voor de beroepspraktijk van enerzijds scenarioschrijvers en anderzijds schrijvers en vertalers. Bij de scenarioschrijvers ging het om financiering voor werkzaamheden (schrijven, maar ook research) in de prille voorfase, waarin nog geen andere partijen zoals producenten en een omroep betrokken zijn en waarin nog geen financiering uit andere bron beschikbaar is. Bijvoorbeeld een plan voor een film, toneelstuk of televisieserie. In deze regeling zijn 92 aanvragen gehonoreerd. Bij de schrijvers en vertalers ging het om het schrijven of vertalen van een tekst, of een voorstel voor een project of activiteit in het belang van de professionele ontwikkeling als auteur. In deze regeling zijn 126 aanvragen gehonoreerd.
Freelance journalisten konden een aanvraag indienen via de Stichting Matchingfonds De Coöperatie voor projecten (journalistieke producties) waarvoor ze in coronatijd geen middelen konden vinden. Ook waren er startersbudgetten om via coaching de vaardigheden van startende journalisten te helpen versterken. Er zijn 61 projectaanvragen en 5 aanvragen voor coaching gehonoreerd.
VEVAM
Het VEVAM Fonds heeft in de derde fase met 650.000 euro een noodsteunregeling voor regisseurs opgezet ten behoeve van film -en televisieregisseurs die zijn getroffen door de coronacrisis. De regeling stond open voor iedereen die aantoonbaar beroepsmatig werkzaam is als zelfstandig film- en/of televisieregisseur. In deze subsidieronde is de nadruk gelegd op beginnende makers, voor wie in coronatijd de kansen om een carrière te starten en ervaring op te bouwen beperkt waren. Aan Dutch Directors Guild (DDG) is een bedrag toegekend voor de financiering van mentoraat/coaching trajecten voor jonge filmmakers.
Van de projectaanvragen zijn er 125 gehonoreerd, en 14 deelnemers zijn in aanmerking gekomen voor de mentoraat/coaching trajecten.
Directe steun aan makers tegen lage kosten
Ook in de derde en laatste fase van het Steunfonds Rechtensector hebben de deelnemende collectieve beheersorganisaties via hun fondsen waar gemaakt wat het ministerie van OCW hiermee beoogde, namelijk directe steun aan makers tegen relatief geringe kosten. De gezamenlijke uitvoeringskosten, inclusief de voor de subsidie vereiste accountantscontroles, kwamen neer op 5% van de gezamenlijke bestedingen.
De Federatie Auteursrechtbelangen heeft het ministerie van OCW bij de indiening van de verantwoording nogmaals bedankt voor de steun aan het Steunfonds Rechtensector, waarmee OCW en het Steunfonds met de participerende cbo’s er samen in geslaagd zijn directe steun aan makers en uitvoerende kunstenaars te verlenen om nieuw werk te kunnen blijven maken, ondanks de stillegging van vele deelsectoren in de rechtensector door de coronamaatregelen.
05-04-2024